Scenariodenken

In dit coronatijdperk komt de ene na de andere scenarioanalyse voorbij. Dat is begrijpelijk, want met een ongewisse nabije toekomst is elke nauwkeurige voorspelling van  economische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen ongeloofwaardig. Maar ook in rustiger tijden zijn er veel onzekerheden. Daarom is het beter die toekomst te beschrijven met enkele scenario’s die aangeven wat er zou kúnnen gebeuren.

Meerdere scenario’s ontwikkelen of bestuderen is wellicht een interessante intellectuele exercitie, maar wat doe je er eigenlijk mee? En hoe ontwikkel je scenario’s?  

In dit virtuele studieprogramma – eventueel aangevuld met een of meer fysieke samenkomsten als dit mogelijk is – nemen we de cursisten mee in de wereld van scenariodenken die eigenlijk begonnen is in de jaren zeventig van de vorige eeuw toen Shell als eerste bedrijf een afdeling oprichtte voor scenarioplanning. Sindsdien is deze praktijk steeds meer gemeengoed geworden al hebben lang niet alle bedrijven en andere organisaties deze benadering echt omarmd.

In het programma vragen we aandacht voor zowel de lange termijn als de korte termijn. Ook in een tijd van crisis is het zaak om de lange termijn niet uit het oog te verliezen. Natuurlijk zal in eerste instantie de aandacht uitgaan naar nabije toekomst. Hoe snel komen we weer uit de crisis? Maar het is wel zaak om goed te begrijpen waar we vandaan komen, welke onzekere langetermijntrends er zijn en hoe de wisselwerking is met de disruptie die een crisis met zich meebrengt.

Leerdoelen

• Het verkrijgen van een algemeen begrip van het denken in scenario’s, zowel mondiaal als gericht.
• Het toepassen van een scenariobenadering voor een concreet vraagstuk.

Werkwijze

De deelnemer aan deze geheel of gedeeltelijk virtuele workshop wordt stap voor stap vertrouwd gemaakt met het scenariodenken, met name ook door zelf deze benadering toe te passen op een eigen gekozen onderwerp. Door het gebruik van videoconferenties en online materiaal is het programma goed in te passen in de dagelijkse werkzaamheden en blijven de kosten beperkt. De insteek is dat er eens per week een videoconferentie plaatsvindt (in principe met Zoom). Eventueel kan in overleg een ander interval gekozen worden.

De deelnemers krijgen voor de periodes tussen de zoomsessies bepaalde opdrachten mee. In de tweede fase van het programma betreffen deze het werken aan eigen scenario’s.

Bij het inrichten van het programma wordt gebruik gemaakt van het Moodle-platform met informatie over de sessies, een discussieforum, opnamen van de sessies, documentatie enz.

Programma:

Sessie 1: Scenariodenken in kort bestek

Opdracht: De virtual learning bite ‘Scenario planning primer’

Sessie 2: Lessen uit de Shell-scenariopraktijk

Opdracht: analyseer de Shell 1992-2020 scenario’s

Sessie 3: Mondiale Langetermijnscenario’s (2020 – 2045)

Opdracht: Bestudeer de scenario’s en bedenk zelf varianten

Sessie 4: Het ontwikkelen van scenario’s

Opdracht: Analyse van de drijvende factoren van het eigen project in de actualiteit

Sessie 5: Werksessie: terugrapportage van eigen project

Opdracht: Completeer scenario’s in ruwe vorm

Sessie 6: De analyse van concurrerende hypothesen

Opdracht: voer de analyse uit voor het eigen project

Sessie 7: Afsluiting